Καλειδοσκόπιο
O ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΨΕΜΑΤΑ
H στήλη αυτή έχει ως σκοπό το σχολιασμό όλων των δραστηριοτήτων της
ανθρώπινης κοινωνίας, με έμφαση βέβαια στην επιστήμη και την τεχνολογία,
αλλά χωρίς να παραμελεί τις υπόλοιπες, κάτι που θα την οδηγούσε σε μια
στείρα τεχνοκρατική και καθόλου ανθρώπινη εικόνα. Μια και το δρόμο μας
οδηγεί λοιπόν η επικαιρότητα, δεν μπορούμε ν? αγνοήσουμε ένα γεγονός που
τον περασμένο μήνα κυριάρχησε στην επικαιρότητα και προκάλεσε πολλές
συζητήσεις και δηλώσεις από επώνυμους και μη.
Μιλάμε φυσικά για το ποδόσφαιρο και τη συμμετοχή της εθνικής ομάδας στους
τελικούς του παγκόσμιου κυπέλλου. Όχι βέβαια για να κρίνουμε την ποιότητα
του θεάματος ή τις επιλογές της τεχνικής ηγεσίας, θέματα που σαφώς
βρίσκονται έξω από τις δικές μας αρμοδιότητες, αλλά για να προβάλουμε μία
διαφορετική πτυχή του θέματος, με την οποία ελάχιστοι ασχολήθηκαν αν και
μπορεί να δώσει πολλές εξηγήσεις για όσα συνέβησαν.
Το ποδόσφαιρο, έτσι όπως έχει αναπτυχθεί στις μέρες μας, είναι κατ? αρχάς
φαινόμενο κοινωνικό και αποτελεί τον καθρέφτη της κάθε κοινωνίας. Κι όσα
παρακολουθήσαμε στην Αμερική με την εθνική δεν είναι τίποτε παραπάνω από
την αντανάκλαση της εικόνας της ελληνικής κοινωνίας. Κατ? αρχάς το
ποδόσφαιρο είναι ένα κατ? εξοχήν ομαδικό άθλημα, στο οποίο κάθε ομάδα
αποτελείται από ένα αρκετά μεγάλο αριθμό αθλητών, που πρέπει να
συντονίζονται αρμονικά για να πετύχουν καλή απόδοση. Ενώ λοιπόν υπάρχουν
περιθώρια για ατομικές εξάρσεις, που σίγουρα είναι χρήσιμες σε πολλές
περιπτώσεις, αυτές πρέπει να εναρμονίζονται με τις ανάγκες και τη
λειτουργία της ομάδας. Στην ελληνική κοινωνία η ομαδική δουλειά είναι είδος
εν ανεπαρκεία και ο Έλληνας έχει μάθει να υποτάσσει το ομαδικό συμφέρον στο
ατομικό και να προσαρμόζει τη λειτουργία της ομάδας στις απαιτήσεις και τις
ιδιαιτερότητες των μελών της, αποσυντονίζοντάς τη. Δεν είναι λοιπόν καθόλου
περίεργες οι φτωχές μας επιδόσεις σ? ένα τέτοιο ομαδικό άθλημα, όταν σε όλη
μας τη ζωή κυριαρχούν αξίες εντελώς αντίθετες με το θεμελιώδες
χαρακτηριστικό του.
Δεύτερο χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας, είναι η αναξιοκρατία, ο
παραγοντισμός και η έλλειψη μετριοφροσύνης. Αυτό ακριβώς είναι που
καθορίζει και το κλίμα, μέσα στο οποίο κινείται η εκάστοτε ελληνική εθνική
ποδοσφαιρική ομάδα. Οι προπονητές προσλαμβάνονται με κριτήρια κομματικά,
επιλέγουν με τη σειρά τους τους παίκτες με κριτήριο κυρίως την ομάδα στην
οποία ανήκουν ή τις προσωπικές τους σχέσεις με αυτούς. Οι ανάγκες της
εθνικής ομάδας έρχονται πάντα πίσω απ? αυτές των συλλόγων. O Τύπος και η
πολιτική ηγεσία κρίνουν συνήθως το έργο των προπονητών με βάση την
κομματική τους προέλευση, οι παίκτες είναι υπερφίαλοι και έχουν
αστρονομικές οικονομικές απαιτήσεις (οι οποίες ικανοποιούνται από τους
συλλόγους) παρά το γεγονός ότι η αξία τους, πέρα από τα ελληνικά σύνορα,
είναι σχεδόν μηδενική κ.λπ.
Σας δίνουν όλα αυτά την εντύπωση ισχυρών εφοδίων για μια αξιοπρεπή εμφάνιση
στο κατεξοχήν ομαδικό άθλημα απέναντι στις καλύτερες ομάδες του κόσμου;
Αλλο ελληνικό χαρακτηριστικό είναι η επιπολαιότητα, η ασυνέπεια και η
προσπάθεια επίτευξης του μέγιστου με την ελάχιστη προσπάθεια. Είναι
νομίζετε τυχαίο, το γεγονός ότι από τα έξι ημίχρονα που έπαιξε η ομάδα μας,
στα πέντε «έφαγε» γκολ μετά το τέλος της κανονικής τους διάρκειας κι ενώ
παίζονταν οι καθυστερήσεις και στα δύο απ? αυτά έφαγε γκολ και στο πρώτο
πεντάλεπτο; Όλα έτσι δεν γίνονται εδώ; Όλες οι προσπάθειες δεν ξεκινούν
πρόχειρα και δεν εκφυλίζονται στο τέλος τους; Γιατί να ξεφύγει η εθνική
ποδοσφαιρική ομάδα, ο καθρέφτης της ελληνικής κοινωνίας, από την
πεπατημένη;
Τέλος, χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας είναι και η παντελής έλλειψη
οργάνωσης και προγραμματισμού: οι νόμοι αλλάζουν καθημερινά, οι ελληνικές
κυβερνήσεις υφίστανται συνεχείς ανασχηματισμούς, αναδομήσεις ή
αναπτερώσεις, ενώ ο καθένας που ανεβαίνει σε οποιοδήποτε επίπεδο εξουσίας,
καταργεί όλες τις αποφάσεις των προκατόχων του και ξαναρχίζει τα πάντα από
την αρχή κ.λπ. Και φυσικά τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά μ? αυτόν
τον τρόπο. Γιατί μας φαίνεται περίεργο που ο Έλληνας προπονητής άλλαζε τη
μισή ομάδα σε κάθε αγώνα, με αποτέλεσμα τον πλήρη αποσυντονισμό της; Σε τι
διαφέρει αυτή η τακτική από τους αλλεπάλληλους ανασχηματισμούς που κάνουν
οι Έλληνες πρωθυπουργοί;
Στους αγώνες για το παγκόσμιο κύπελλο λοιπόν δεν έγινε τίποτε διαφορετικό
απ? αυτά που γίνονται κάθε μέρα στην Ελλάδα; Και δυστυχώς δεν υπάρχει λύση
και δεν πρόκειται ποτέ να φτιάξουμε καλύτερο ποδόσφαιρο, γιατί σ? αυτό το
άθλημα συμβαίνει να τονίζονται όλα τα σοβαρά ελαττώματά μας. Ας στρέψουμε
λοιπόν την προσοχή μας σε άλλα αθλήματα, που τονίζουν περισσότερο τα
προτερήματά μας ή δίνουν δυνατότητα για εκμετάλλευση των ελαττωμάτων μας
προς όφελός μας. Να είστε σίγουροι ότι υπάρχουν και τέτοια κι έχει
αποδειχθεί η καταλληλότητά τους για την ψυχοσύνθεσή μας.
Πάνος Φιλιππακόπουλος
ENA ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ ΠΙΣΩ ΑΠΟ THN ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ποια μπορεί να είναι σχέση ανάμεσα σε μια βιβλικών διαστάσεων ηφαιστειακή
καταστροφή στον νότιο Ειρηνικό και την άλωση της Κωνσταντινούπολης; Μεγάλη,
αν πιστέψουμε τη θεωρία που έχει αναπτύξει ο αστρονόμος Κέβιν Πανγκ που
εργάζεται σε μεγάλο ερευνητικό ινστιτούτο της ΝΑΣΑ στην Καλιφόρνια. O
Αμερικανός επιστήμονας βάσισε τη θεωρία του σ? ένα θρύλο που υπάρχει σ? ένα
νησιωτικό σύμπλεγμα 1200 περίπου μίλια ανατολικά της Αυστραλίας. Σύμφωνα μ?
αυτόν, το νησί Κουάε που υπήρχε εκεί παλαιότερα έχει χωριστεί στα δύο και
αποτελεί σήμερα τα δύο κυριότερα νησιά του συμπλέγματος Τόγκο και Έπι. Οι
ιθαγενείς χρησιμοποιούσαν έναν τρόπο μέτρησης του χρόνου βασισμένο στη
διάρκεια της ζωής των τοπικών αρχόντων από τον οποίο, παρ? όλες τις
ανακρίβειες βρέθηκε ότι διάφορες άλλες αναφορές γύρω από το θρύλο είναι
ιστορικά σωστές. Παράλληλα, υποθαλάσσιες έρευνες στο νησιωτικό σύμπλεγμα
έδειξαν ότι ανάμεσα στα σημερινά νησιά Τόγκο και Έπι υπάρχει ένας τεράστιος
κρατήρας διαμέτρου επτά μιλίων, κάτι που προδίδει ότι η ηφαιστειακή έκρηξη
που συνέβη στην περιοχή έπρεπε να είναι τουλάχιστον δύο εκατομμύρια φορές
ισχυρότερη από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα και μια από τις ισχυρότερες
που έχουν ποτέ συμβεί σε ιστορικούς χρόνους. Μια τέτοιων διαστάσεων έκρηξη
δεν μπορεί παρά να είχε επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, υποστηρίζει ο
Πανγκ. Μετρήσεις με μέθοδο των ισοτόπων άνθρακα, δειγμάτων βλάστησης που
απανθρακώθηκαν από την έκρηξη έδειξαν ότι το γεγονός συνέβη κάπου ανάμεσα
στο 1420 και το 1475. Αυτό ήταν το δεύτερο στοιχείο πάνω στο οποίο ο Πανγκ
επέκτεινε την έρευνά του και στάθηκε τυχερός. Δείγματα πάγου από τη
Γροιλανδία και την Ανταρτική που πάρθηκαν από μεγάλα βάθη με γεωτρύπανο
έδειξαν ότι οι στρώσεις που ανάγονται (με μεγάλη ακρίβεια) στην περίοδο
1452 και 1460 έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε θεϊκό οξύ, τυπικό υπόλειμμα
ηφαιστειακών εκρήξεων. Επίσης τομές κορμών αιωνόβιων δέντρων Σεκόια από τα
δάση της βόρειας Καλιφόρνιας έδειξαν ότι οι δακτύλιοι των ετών 1453 έως
1455 είναι εξαιρετικά λεπτοί, δείγμα ότι την περίοδο αυτή επικράτησε
ασυνήθιστα ψυχρός καιρός. Τέλος ιστορικά αρχεία από την Κίνα αποδεικνύουν
ότι οι σοδειές των ετών 1453 και 1454 υπήρξαν πάρα πολύ κακές.
Φυσικά το σημαντικότερο ιστορικό γεγονός που έχει σχέση με την περίοδο αυτή
είναι η άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και ο Πανγκ πιστεύει ότι υπάρχει άμεση
σχέση ανάμεσα σ? αυτό και τη γιγάντια ηφαιστειακή έκρηξη. Οι δύο τελευταίοι
μήνες της πολιορκίας από τους Τούρκους, ο Απρίλιος και ο Μάιος, υπήρξαν
ιδιαίτερα δύσκολοι από απόψη καιρού, αφού οι Βυζαντινοί θα πρέπει να
αντιμετώπισαν τρομερές καταιγίδες, χαλάζι και καταρρακτώδεις βροχές.
Επιπλέον, στις 22 Μαΐου σημειώθηκε σεληνιακή έκλειψη. H αλληλουχία των
γεγονότων αυτών δεν μπορούσε παρά να θεωρηθεί σαν κακός οιωνός από τους
πολιορκημένους.
Τέσσερις ημέρες μετά την έκλειψη, στις 26 Μαΐου σύμφωνα με ιστορικές
αναφορές, πυκνή ομίχλη σκέπασε την πόλη. Όταν το πέπλο της σηκώθηκε οι
υπερασπιστές των τειχών είδαν το θόλο της Αγίας Σοφίας περικυκλωμένο από
περίεργα φώτα. Πολλοί νόμισαν ότι ο γιγάντιος ναός είχε τυλιχθεί στις
φλόγες, αλλά δεδομένου ότι δεν υπήρξαν ποτέ ίχνη ή αναφορές πυρκαγιάς, ο
Πανγκ πιστεύει ότι το όλο φαινόμενο ήταν μια οφθαλμαπάτη που προκλήθηκε από
την ηφαιστειακή έκρηξη στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Σύμφωνα με τον Πανγκ,
το τελευταίο και το πρώτο φως της ημέρας θα ήταν ιδιαίτερα έντονο κόκκινο,
αφού η ηφαιστειακή τέφρα επιλεκτικά φιλτράρει το ηλιακό φως. Οι
αντανακλάσεις πάνω στον χάλκινο θόλο του ναού ενίσχυσαν την εντύπωση της
πυρκαγιάς, άλλος ένας οιωνός που καταβαράθρωσε το ηθικό των αμυνομένων.
Τρεις ημέρες αργότερα η Βασιλεύουσα έπεσε στα χέρια των Τούρκων.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ENANTION ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΩΝ ΙΜΑΛΑΪΩΝ
Εάν ο καιρός το επιτρέψει, δύο Βρετανοί ορειβάτες θα επιχειρήσουν να
κατακτήσουν την κορυφή K2, τη δεύτερη υψηλότερη των Ιμαλαΐων, φορώντας ένα
ζευγάρι παπούτσια που σχεδιάστηκε ειδικά για την περίπτωση και ανάμεσα στα
άλλα πλεονεκτήματά του είναι ότι ζυγίζει 50% λιγότερο από ό,τι το
ελαφρότερο σήμερα ορειβατικό υπόδημα, ενώ έχει πολύ μεγαλύτερη αντοχή,
θερμική μόνωση κ.ά.
Αν και στους περισσότερους η κορυφή Έβερεστ των Ιμαλαΐων είναι και η
γνωστότερη, στους ορειβατικούς κύκλους η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η κορυφή
K2, που θεωρείται και η δυσκολότερη. Από την κατάκτησή της πριν από 40
περίπου χρόνια, μόνον 94 άνδρες και γυναίκες κατόρθωσαν να την πατήσουν,
ενώ 31 πέθαναν είτε προσπαθώντας είτε μετά από μια επιτυχημένη ανάβαση στον
επίσης δύσκολο δρόμο της επιστροφής.
Οι δύο ορειβάτες που αναφέρθηκαν πιο πάνω αποτελούν μέρος μιας εξαμελούς
ομάδας που θα επιχειρήσει την αναρρίχηση από τη δυσπρόσιτη πλευρά των
Ιμαλαΐων που βρίσκεται μέσα στο κινεζικό έδαφος. H όλη προσπάθεια
υποστηρίζεται από τη βρετανική εταιρία κατασκευής αθλητικών παπουτσιών
Reebok που έχει σχεδιάσει και τα ειδικά υποδήματα.
Οι περισσότερες σύγχρονες μπότες που χρησιμοποιούνται σε ορειβατικές
δραστηριότητες είναι κατασκευασμένες πάνω σε μια βάση από πλαστικό που
μορφοποιείται με έκχυση σε καλούπι. H τεχνική αυτή άρχισε να
χρησιμοποιείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και το αποτέλεσμα
θεωρείται ικανοποιητικό, αφού πάνω τους μπορούν να προσαρμοστεί το ειδικό
μεταλλικό σύστημα με καρφιά, ώστε ο ορειβάτης να σκαλώνει στις απότομες
παγωμένες πλαγιές. Κάποιες μπότες έχουν μάλιστα ειδικές προεξοχές για την
προσαρμογή του, κατασκευασμένες από ειδικό σκληρό πλαστικό ή μέταλλο. Σε
άλλες περιπτώσεις, για να αντιμετωπιστεί η απώλεια θερμότητας από τα κάτω
άκρα, οι μπότες ενσωματώνουν ειδικά θερμαντικά στοιχεία που λειτουργούν με
μπαταρίες. Έτσι μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος των κρυοπαγημάτων λόγω του
ισχυρού ψύχους και την έλλειψης οξυγόνου, καταστάσεων που επικρατούν σε
μεγάλα ύψη και της μειωμένης απόδοσης της κυκλοφορίας του αίματος που
συνεπάγεται. Τα συστήματα όμως αυτά κάνουν τις μπότες βαριές και σε
ορειβατικές προσπάθειες όπως αυτή στα Ιμαλάια έχει υπολογιστεί ότι κάθε
κιλό βάρους στα πόδια πολλαπλασιάζεται έως και δέκα φορές σε ό,τι αφορά την
επιβάρυνση στη σπονδυλική στήλη του ορειβάτη.
Οι νέες μπότες της βρετανικής εταιρίας, όπως και άλλα πολλά συμβατικά
μοντέλα, έχουν διπλό τοίχωμα. Το εξωτερικό προστατεύει και θερμομονώνει το
πόδι, ενώ το εσωτερικό εξασφαλίζει άνεση και επιπλέον θερμική μόνωση. Το
εξωτερικό τοίχωμα είναι κατασκευασμένο από ίνες άνθρακα συνδεδεμένες με
εποξική ρητίνη, υλικά που χρησιμοποιούνται σε προηγμένες αεροδιαστημικές
σχεδιάσεις για το μικρό βάρος και την υψηλή αντοχή τους. Έτσι οι σχεδιαστές
κατόρθωσαν να κρατήσουν το βάρος της κάθε μπότας χωρίς τα κορδόνια στο
εκπληκτικό μέγεθος των 57 γραμμαρίων. Το κάθε υπόδημα σχεδιάστηκε ειδικά
για την τέλεια εφαρμογή στο πόδι των ορειβατών με βάση ειδικά εκμαγεία. Από
αυτά κατασκευάστηκαν μήτρες πάνω στις οποίες απλώθηκε και μορφοποιήθηκε το
σύνθετο υλικό πριν ψηθούν σε ειδικούς κλιβάνους που διατηρούν υψηλή πίεση
στη διάρκεια της διαδικασίας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι τόσο ανθεκτικό,
ώστε ο μεταλλικός οπλισμός με τα καρφιά μπορεί να τοποθετηθεί χωρίς άλλον
προσαρμογέα, περιορίζοντας έτσι το τελικό βάρος που μεταφέρει ο ορειβάτης
στα πόδια του.
Επανασχεδίαση όμως δέχτηκε και το εσωτερικό στρώμα των υποδημάτων, επειδή
το εξωτερικό τοίχωμα είναι τώρα λεπτότερο από τις συμβατικές ορειβατικές
μπότες και προσφέρει έτσι λιγότερη θερμομόνωση. H εταιρία χρησιμοποίησε μια
σειρά επάλληλων στρωμάτων για την εσωτερική επένδυση, που περιλαμβάνουν ένα
λεπτό δίχτυ από πλαστικό για να κρατά τον ιδρώτα μακριά από το πόδι, ένα
στρώμα ημιδιαπερατού νάιλον που επιτρέπει τη διέλευση της υγρασίας
μονόδρομα από μέσα προς τα έξω και τέλος ένα στρώμα θερμομονωτικού υψηλής
απόδοσης και πολύ μικρού πάχους. Έτσι τα πόδια του ορειβάτη προστατεύονται
τόσο από την εσωτερική υγρασία, όσο και από αυτήν του χιονιού. H εσωτερική
επίστρωση περιλαμβάνει ακόμη και ενεργό άνθρακα που καταπολεμά τους
μικροοργανισμούς και μύκητες που αναπτύσσονται μέσα στα υποδήματα.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα ζευγάρι μπότες που ζυγίζουν περίπου 0,7 κιλά
σε σχέση με τα 1,48 κιλά που είναι το βάρος των ελαφρότερων ανάλογων
υποδημάτων στην αγορά σήμερα. Παρόλα αυτά όμως, αν και το ενδιαφέρον που
έχει προκληθεί στους ορειβατικούς κύκλους είναι μεγάλο, η εταιρία δεν έχει
ανακοινώσει αν θα διαθέσει εμπορικά το μοντέλο ή θα τα κατασκευάζει κατά
περίπτωση.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΩΝ
H ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας παραμένει ακόμη και σήμερα ένα από
τα πιο ευαίσθητα θέματα με τα οποία έχει να ασχοληθεί η σύγχρονη κοινωνία,
κυρίως λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να υπάρχουν για τις μελλοντικές
γενιές. Ενώ όμως οι περισσότεροι επιστήμονες έχουν εναποθέσει τις ελπίδες
τους στον αντιδραστήρα σύντηξης, η εφαρμογή της σχετικής θεωρίας παραμένει
ακόμη άπιαστο όνειρο. Μια ομάδα επιστημόνων στο αμερικανικό εθνικό
ινστιτούτο ερευνών του Αργκον στην πολιτεία Αινταχο ασχολούνται με την
τελειοποίηση της παλαιότερης -και μοναδικής μέχρι σήμερα σε χρήση- μεθόδου,
του αντιδραστήρα σχάσης.
Το δημιούργημά τους, που ονομάζουν IFR (Integral Fast Reactor) χρησιμοποιεί
ταχέα υψηλής ενέργειας νετρόνια προκειμένου να εκκινήσουν τη διαδικασία της
αλυσιδωτής σχάσης. Αντίθετα, σε συμβατικούς αντιδραστήρες τα νετρόνια
επιβραδύνονται με τη χρήση ράβδων ελέγχου από γραφίτη. Οι επιστήμονες στο
Αργκον υποστηρίζουν ότι επειδή τα ταχέα νετρόνια μπορούν να προκαλέσουν
σχάση και σε πυρήνες άλλων υλικών εκτός από το ουράνιο και το πλουτώνιο, η
χρήση τους αποδεικνύεται πιο ευέλικτη από τους συμβατικούς σημερινούς
αντιδραστήρες. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να χρησιμοποιήσει για καύσιμα τα
υψηλής ραδιενέργειας πυρηνικά απόβλητα των άλλων αντιδραστήρων. Ακόμη, σε
αντίθεση με ορισμένες κατηγορίες αντιδραστήρων που βρίσκονται σε ενέργεια
στην Ευρώπη, ο IFR κατά τη λειτουργία του καταναλώνει αντί να παράγει
πλουτώνιο. Έτσι η πώλησή του σε τρίτες χώρες δεν έχει το μειονέκτημα τα
αποθέματα του υλικού αυτού που δημιουργούνται από τη χρήση του να μπορούν
να αποτελέσουν την πρώτη ύλη για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
O υπεύθυνος της ερευνητικής ομάδας του εργαστηρίου υποστηρίζει ότι το 99,9%
των προϊόντων της λειτουργίας του αντιδραστήρα IFR θα μπορούν να
ανακυκλωθούν σε μια εγκατάσταση της οποίας η κατασκευή έχει μόλις τελειώσει
στο Αργκον.
Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα του νέου αντιδραστήρα είναι ότι δεν
κινδυνεύει από απώλεια ψυκτικού υγρού, που ήταν και ο λόγος των δύο
σημαντικότερων μέχρι σήμερα πυρηνικών καταστροφών στο Θρι Μάιλ Αιλαντ των
ΗΠΑ και το Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας.
Το σύστημα τροφοδοσίας του IFR είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε να διαστέλλεται
όταν θερμανθεί υπερβολικά. H θερμική αυτή διαστολή επιτρέπει στα νετρόνια
να διαφύγουν από τον πυρήνα του αντιδραστήρα. Επειδή όμως τα νετρόνια είναι
αυτά που προκαλούν τη σχάση, η διαφυγή τους σταματά αυτόματα τη λειτουργία
του αντιδραστήρα. Αντίθετα, στους συμβατικούς τύπους η συνέχιση της
αλυσιδωτής σχάσης ανεξέλεγκτα ενέχει και τους μεγαλύτερους κινδύνους.
Το πρωτότυπο του αντιδραστήρα IFR λειτουργεί με ασφάλεια και αξιοπιστία από
το 1991, ενώ η λειτουργία της μονάδας ανακύκλωσης καυσίμου θα αρχίσει να
λειτουργεί φέτος. Εάν η εξέλιξη συνεχίσει χωρίς προβλήματα, η εμπορική
εκμετάλλευση της νέας σχεδίασης θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα το έτος
2010. Στη φωτογραφία οι ράβδοι καυσίμου του IFR.
H ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΛΟΙΩΝ
Από την αρχή περίπου του χρόνου ένα γιγάντιο αερόπλοιο πετά σε τακτική βάση
έξω από τις ακτές της αμερικανικής πολιτείας του Όρεγκον. Δεν μεταφέρει
όμως επιβάτες ούτε έχει στα πλευρά του διαφημιστικές επιγραφές. Αντίθετα
είναι μέρος ενός ερευνητικού προγράμματος που υποστηρίζεται από μεγάλο
αμερικανικό πανεπιστήμιο. Κάτω από τη γόνδολα, το σημείο δηλαδή που
μεταφέρει το πλήρωμά του, κρέμεται μέσω ενός καλωδίου μια πλατφόρμα
μεταφοράς επιστημονικών οργάνων. Το αερόπλοιο ανεβοκατεβαίνει την ακτή της
πολιτείας και μετρά με μεγάλη ακρίβεια την ταχύτητα του ανέμου, την
πυκνότητα και το διασκορπισμό των υδρατμών, το ύψος των κυμάτων και πληθώρα
άλλων στοιχείων από ύψος μόλις 10 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.
Την ίδια στιγμή αισθητήρες τοποθετημένοι στο ίδιο το αερόπλοιο και από ύψος
70 μέτρων επαναλαμβάνουν τις μετρήσεις. Το πείραμα έχει σκοπό να δώσει
στους επιστήμονες ένα μέτρο σύγκρισης της ακρίβειας και αξιοπιστίας των
μετρήσεων που παρέχουν οι σύγχρονοι δορυφόροι για πολύ μεγαλύτερες
περιοχές. H κατανόηση των λαθών που μπορεί να υπεισέρχονται στις μετρήσεις
είναι σημαντική, αφού ίσως εξηγήσει τις ανακρίβειες στην πρόβλεψη του
καιρού, αλλά και σε παρατηρήσεις που έχουν σχέση με το φαινόμενο του
θερμοκηπίου. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι ακόμη και λάθος ενός μόνον βαθμού
στη μέτρηση της θερμοκρασίας μπορεί να αποδώσει σοβαρά σφάλματα στην
πρόβλεψη, αφού αυτή βασίζεται αποκλειστικά σε μαθηματικά μοντέλα.
ΑΠΟ TON ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
-Σε μια προσπάθεια να αποθαρρύνει την αρχαιοκαπηλία και την καταστροφή
αρχαιολογικών χώρων από τυμβωρύχους, η αμερικανική γεωγραφική υπηρεσία έχει
αφαιρέσει τις τοποθεσίες αυτές από τους χάρτες που εκδίδει και διαθέτει στο
κοινό. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, τουλάχιστον 425.000 σημεία σε όλες τις
Ηνωμένες Πολιτείες είναι συνδεδεμένα με αρχαιολογικά και άλλα ευρήματα. Τα
σημεία αυτά δεν εμφανίζονται πλέον στους χάρτες ενώ οι ειδικές εκδόσεις που
προορίζονται για δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς και πανεπιστήμια
απεικονίζουν μόνον περιορισμένες περιοχές ανάλογα με το ενδιαφέρον. H
κίνηση έγινε για να αποθαρρυνθούν οι τουρίστες που με βάση χάρτες έψαχναν,
έβρισκαν και στη συνέχεια λεηλατούσαν νεκροταφεία Ινδιάνων ή σημεία
παλαιοντολογικών ανασκαφών.
Φυσικά το μέτρο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την οργανωμένη αρχαιοκαπηλία,
ενώ τελικά ο καθένας μπορεί να συμβουλευτεί παλαιότερους χάρτες που
φυλάσσονται σε δημόσιες βιβλιοθήκες ή ηλεκτρονικά αρχεία και περιέχουν όλα
τα στοιχεία που τώρα έχουν αφαιρεθεί.
-Τον περασμένο Δεκέμβριο ο αρχαιολόγος Λεόν Ντεκέρ δεν πίστευε στα μάτια
του, όταν μετά από 11 χρόνια ερευνών στους Αγίους Τόπους σε μια μικρή
ανασκαφή στο κέντρο της Ιερουσαλήμ ανακάλυψε ένα αντικείμενο που μπορεί να
είναι η σημαντικότερη αρχαιολογική ανακάλυψη που έγινε. Πρόκειται για ένα
μεταλλικό ποτήρι που ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να είναι το Αγιο
Δισκοπότηρο, το ποτήρι δηλαδή εκείνο που σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη
χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Αν και η φήμη της
ανακάλυψης εξαπλώθηκε ταχύτατα στους κύκλους των αρχαιολόγων, πολλοί είναι
εκείνοι που εκφράζουν σκεπτικισμό, όχι τόσο διότι η αναζήτηση του ιερού
αυτού αντικειμένου συνεχίζεται εδώ και πολλούς αιώνες χωρίς επιτυχία, αλλά
και διότι ο συγκεκριμένος αρχαιολόγος πριν 15 χρόνια είχε υποστηρίξει ότι
είχε βρει τα αρχικά γραπτά της λειτουργίας στο Όρος των Ελαιών. Τα τότε
όμως ευρήματά του δεν έγινε ποτέ δυνατόν να επιβεβαιωθούν, αφού ούτε οι
γραφές ήταν αρκετά καθαρές για να διαβαστούν, αλλά και δεν στάθηκε ποτέ
δυνατόν να χρησιμοποιηθεί με ακρίβεια η μέθοδος χρονολόγησης με τα ισότοπα
άνθρακος.
Από τη σημερινή του ανακάλυψη ο Ντεκέρ έστειλε ήδη για ανάλυση ένα δείγμα
από το καφέ-κόκκινο υλικό που υπήρχε στο βάθος του ποτηριού. Το αποτέλεσμα
υπήρξε ενθαρρυντικό, αφού ανακαλύφθηκε ότι επρόκειτο για ανθρώπινο αίμα και
μάλιστα τύπου O. Δηλαδή του τύπου που μπορεί να μεταγγίσει σε όλους, «όπως
ακριβώς περίμενε κανείς να είναι ο Χριστός», λέει ο Ντεκέρ, και συνεχίζει:
«Πριν από κάποια χρόνια κάποιος υποστήριξε ότι είχε δει το πρόσωπο του
Θεού. Εγώ πιστεύω ότι κρατώ το DNA της ανθρώπινης μετενσάρκωσής του».
Αποποιείται όμως της κριτικής που έχει ήδη υποστεί για το ηθικό μέρος της
έρευνάς του και απορρίπτει με θυμό σενάρια εμπνευσμένα από την ταινία
Jurassic Park. O ίδιος θεωρεί ότι εάν η ανακάλυψή του επιβεβαιωθεί, θα
είναι σημαντικότατη τόσο για την Αρχαιολογία όσο και για την Επιστήμη, αφού
ίσως θα μπορούσε να δικαιώσει ή όχι αυτούς που υποστηρίζουν τη θεωρία της
εξέλιξης του ανθρώπινου είδους αντί της έκδοσης της Παλαιάς Διαθήκης.
IATPIKH
-H ακμή είναι μια πάθηση που σχετίζεται συνήθως με την υπερβολική έκκριση
ορμονών στην εφηβεία. Πολύ συχνότερη όμως είναι η περίπτωση της ειδικής
ακμής που εμφανίζεται σε ενήλικες και φυσικά δεν έχει καμία σχέση ορμόνες.
H ειδική αυτή ακμή που έχει σχέση με τη μηχανική επαφή εντοπίστηκε για
πρώτη φορά σε παίκτες του αμερικανικού ποδοσφαίρου που εμφάνιζαν την πάθηση
στις περιοχές του προσώπου που έρχονταν σ? επαφή με το λουρί του κράνους
που φορούσαν. Το ίδιο αποτέλεσμα υπάρχει και όταν υπάλληλοι γραφείου
κρατούν το ακουστικό του τηλεφώνου σε επαφή με το δέρμα πολλές ώρες την
ημέρα. H επαφή αυτή ερεθίζει το δέρμα, κλείνει τους πόρους και σχηματίζει
μικρά σπυράκια. Εάν ο πάσχων τρίψει την περιοχή και τα σπάσει, κάνοντας το
περιεχόμενό τους να σκορπίσει στο περιβάλλον δέρμα, ο ερεθισμός είναι ακόμη
πιο έντονος και η περιοχή πρήζεται. H πρόληψη συνίσταται στην αποφυγή της
συχνής ή παρατεταμένης επαφής του δέρματος του προσώπου με αντικείμενα.
Στην περίπτωση του τηλεφώνου, καλό θα ήταν επίσης να καθαρίζεται το
ακουστικό μια φορά την ημέρα με οινόπνευμα για απολύμανση, αφού τα μικρόβια
που πιθανόν να υπάρχουν σ? αυτό επιδεινώνουν την κατάσταση που έχει
δημιουργήσει η ακμή.
-O αριθμός των καισαρικών τομών έπεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες από 24,7% στο
σύνολο του αριθμού των γεννήσεων το 1988 στο 22,6% το 1992, σύμφωνα με μια
οργάνωση ιατρών που παρακολουθούν τα στατιστικά αυτά στοιχεία. H οργάνωση
αυτή, που θεωρεί την καισαρική τομή μια μορφή βίας εναντίον των γυναικών,
καταγγέλλει ότι σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ η μέθοδος επιβάλλεται από
νοσοκομεία σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50% των εγκύων γυναικών. H οργάνωση
αποδίδει τη μικρή πτώση στα ποσοστά σε μια κίνηση που και η ίδια
υποστηρίζει της επανόδου σε φυσιολογικό τοκετό γυναικών που είχαν υποστεί
καισαρική τομή στην πρώτη τους γέννα. H κίνηση αυτή προσπαθεί να ανατρέψει
μια παλαιά συνήθεια των ιατρών που θεωρούσαν ότι εάν η πρώτη γέννα είχε
γίνει με καισαρική, ο φυσιολογικός τοκετός αποκλειόταν στη συνέχεια, επειδή
φοβούνταν ότι η παλαιά τομή μπορούσε να ανοίξει στη διάρκεια του νέου
τοκετού. O κίνδυνος αυτός έχει περιοριστεί σημαντικά, αφού τα τελευταία
χρόνια οι τομές των καισαρικών δεν γίνονται πλέον κάθετα αλλά οριζόντια και
χαμηλά στην κοιλιά.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
-Μετά από ένα μαραθώνιο διαπραγματεύσεων η Διεθνής Επιτροπή Αλιείας των
Φαλαινών IWC ανακήρυξε μια μεγάλη περιοχή που περιβάλλει την Ανταρκτική σαν
ζώνη ασύλου για τα τεράστια θηλαστικά, μέσα στην οποία θα απαγορεύεται
οποιαδήποτε αλιευτική δραστηριότητα. H ζώνη αυτή ξεκινά ουσιαστικά από τις
40? στις περιοχές του νοτίου Ατλαντικού και Ειρηνικού, ενώ είναι στενότερη
στον Ινδικό και περιορίζεται στο στενό του Μαγγελάνου στη Νότια Αμερική. H
ενέργεια βάζει τέλος σε διάφορες προσπάθειες καταστρατήγησης παλαιότερων
συμφωνιών περιορισμού της Αλιείας φαλαινών από χώρες όπως η Ιαπωνία και η
Νορβηγία. H πρώτη, αν και θεωρητικά τηρεί τις συμφωνίες, στέλνει παράλληλα
το φαλαινοθηρικό της στόλο που αλιεύει σημαντικό αριθμό φαλαινών για
επιστημονικούς σκοπούς, αν και το κρέας των θηλαστικών καταλήγει τελικά
(για να μην πεταχτεί όπως υποστηρίζουν οι αρχές) στις ψαραγορές των μεγάλων
ιαπωνικών πόλεων. H Νορβηγία από την άλλη πλευρά έχει επανειλημμένα
αντισταθεί στους περιορισμούς αλιείας ενώ στο παρελθόν έχει κατηγορηθεί ότι
για να κερδίσει ειδικές άδειες από την IWC έχει παραποιήσει στοιχεία
σχετικά με τον πληθυσμό των διάφορων ειδών φαλαινών.
Παρόλο του ότι η δημιουργία της ζώνης ασύλου χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό
από όλες τις περιβαλλοντολογικές οργανώσεις, αρκετοί ήταν αυτοί που τόνιζαν
ότι η απαγόρευση θα στρέψει τους αλιείς σε άλλα είδη, όπως τα δελφίνια,
προκειμένου να καλυφθεί το κενό που αφήνει στην αγορά η έλλειψη κρέατος
φάλαινας, η τιμή του οποίου άρχισε να σκαρφαλώνει ήδη στα ύψη στην Ιαπωνία.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ
-Οι Ιάπωνες εξακολουθούν να έχουν τον υψηλότερο μέσο όρο ζωής σύμφωνα με
στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας.
Έτσι ο άνδρας στην Ιαπωνία ζει κατά μέσο όρο 76,3 χρόνια ενώ η γυναίκα 83
χρόνια.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η Ινδία και η Κίνα παραμένουν οι δύο
πολυπληθέστερες χώρες, αν και καμία από τις δύο δεν κρατά συγκεκριμένα
στοιχεία θανάτων και γεννήσεων. Υπολογισμοί για αυτά γίνονται με βάση
δείκτες από δείγματα πληθυσμού. Σύμφωνα με αυτά 25 εκατομμύρια Κινέζοι και
26 εκατομμύρια Ινδοί γεννιούται κάθε χρόνο. Οι θάνατοι αντίστοιχα
υπολογίζονται σε 8 και 9 εκατομμύρια.